tenkis davası ne demek?

Tenkis Davası

Tenkis davası, Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenen ve miras bırakanın ölüme bağlı veya sağlar arası yaptığı bazı tasarrufların, saklı paylı mirasçıların haklarını ihlal etmesi durumunda açılan bir davadır. Bu dava ile amaç, miras bırakanın yaptığı ve saklı payları zedeleyen tasarrufların, yasal sınırlar dahilinde iptal edilmesini veya azaltılmasını sağlamaktır.

Tenkis Davasının Nedenleri:

Saklı Pay İhlali: Miras bırakanın, miras üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir kısım bulunmakla birlikte, kanunen bazı mirasçılar için ayrılmış saklı paylar vardır. Miras bırakanın tasarrufları (örneğin, bağış veya vasiyet), bu saklı payları ihlal ediyorsa tenkis davası açılabilir.
Ölüme Bağlı Tasarruflar: Vasiyetname veya miras sözleşmesi gibi ölüme bağlı tasarruflar, saklı payları ihlal edebilir.
Sağlar Arası Tasarruflar: Miras bırakanın sağlığında yaptığı bazı tasarruflar da (örneğin, mal kaçırmak amacıyla yapılan satışlar), saklı payları zedeleyebilir ve tenkis davasına konu olabilir.

Tenkis Davasının Tarafları:

Davacı: Saklı payı ihlal edilen mirasçı (örneğin, eş, altsoy (çocuklar, torunlar) veya anne baba).
Davalı: Mirastan mal veya menfaat elde eden kişi (örneğin, vasiyet alacaklısı, bağış yapılan kişi).

Tenkis Davası Süreci:

Dava Açılması: Saklı payı ihlal edildiğini düşünen mirasçı, yetkili mahkemede (genellikle miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi) tenkis davası açar.
Delillerin Sunulması: Davacı, saklı payının ihlal edildiğini, miras bırakanın tasarruflarını ve bunların saklı pay üzerindeki etkilerini ispatlamakla yükümlüdür. Davalı da kendi savunmasını yapar.
Mahkeme Kararı: Mahkeme, delilleri değerlendirerek, tasarrufların saklı payı ihlal edip etmediğine karar verir. İhlal varsa, tasarrufun tenkisine (iptal edilmesine veya azaltılmasına) karar verebilir.

Önemli Hususlar:

Tenkis davası, mirasın reddi ile karıştırılmamalıdır. Tenkis davası, mirasın kabul edilmesine rağmen saklı payın korunması amacıyla açılır.
Tenkis davası açma hakkı, belirli bir süreye tabidir. Bu süreler geçtikten sonra dava açma hakkı düşer.
Tenkis davası sonucunda, tasarrufun tamamı değil, sadece saklı payı aşan kısmı iptal edilir veya azaltılır.
Yasal miras payı ve saklı miras payı kavramları, tenkis davasının anlaşılması için önemlidir.